Het ontwerpproces door de ogen van Hans Klok

Als een havik houd je hem in de gaten.
Jij laat je toch niet afleiden door al dat wapperende haar, die opzichtige gebaren en dat rookgordijn? Ook die mooie dame in die glitterjurk doet je niets. Je houdt je ogen strak gericht op het doosje in zijn hand. Met een grote zwaai trekt hij het deksel eraf. Uit het doosje, waarvan je net nog met je eigen ogen gezien hebt dat het leeg was, stijgt nu klapwiekend een witte duif op.

Dit is mijn analogie voor een gemiddeld ontwerptraject. Als ontwerper en eigenaar van een ontwerpbureau heb ik vaak op dat podium gestaan en soms was de spanning en onzekerheid aan de andere kant bijna tastbaar. Waar gaat dit naar toe? Komt het goed? En wanneer is dat eigenlijk… goed?

Eerlijk gezegd begrijp ik het ook wel. Het heeft bij mij ook best lang geduurd voor ik me besefte waar het echte talent van een ontwerper ligt. Voor zover ik me kan herinneren kon ik gewoon tekenen. Ik vond het ook leuk, dat helpt altijd. Op de lagere school tekende ik strips en op de middelbare school maakte ik de flyers voor schoolfeesten. Een vervolg op de kunstacademie leek dan ook logisch. Ik weet nog goed hoe mijn lerares economie reageerde toen ik vertelde dat ik naar de kunstacademie ging. Haar mond viel open van verbazing en het enige wat ze kon uitbrengen was “maar… waarom?”

Je kan van de kunstacademie zeggen wat je wil, maar om vanuit onderzoek, inspiratie en experiment een nieuwe wereld te kunnen scheppen waar grote groepen mensen in mee willen, dat is best een fijne ‘21st Century skill‘ om te hebben. Maar omdat de meeste van ons hiermee geboren zijn en dat op zolderkamertjes en door opleidingen hebben doorontwikkeld, hebben we ons nooit afgevraagd hoe zich dat eigenlijk verhoudt tot de mensen die dat niet kunnen. En daarin zit nu net het probleem, want als ontwerper heb je die ander, de opdrachtgever, altijd nodig. Anders waren we wel allemaal kunstenaar geworden toch? Sterker nog, van een betrokken opdrachtgever wordt het ontwerp veel beter. Hij kent zijn wereld en doelgroep immers als geen ander.

Jullie zijn de creatieven, dus vertrouwen we erop dat jullie met een creatieve oplossing komen!

Andersom heb ik ook ook wel meegemaakt dat opdrachtgevers het fijn vinden om ontwerpers een beetje op afstand te houden. Onder het mom van; “Jullie moeten vooral doen waar jullie goed in zijn.” Daarmee gaan ze mee in het idee van creativiteit als ongrijpbare kwaliteit die vooral veel ruimte moet krijgen, maar vaak is het ook een excuus om bij problemen die gewoon complex zijn te roepen: “Jullie zijn de creatieven, dus vertrouwen we erop dat jullie met een creatieve oplossing komen.” Creativiteit als Haarlemmer olie.

Ik ben er van overtuigd dat dat beter kan dus heb ik mezelf als doel gesteld om ontwerpers en opdrachtgevers met elkaar te verbinden in open en leuke ontwerp-processen die voor beiden meerwaarde opleveren.

Hoe ik dat ga doen? Stuur me een bericht en ik leg het je graag uit.